همونطور که همراهی تو مراسم شادی اطرافیان نشونه ادبه، عرض تسلیت هم نشونه ادب، همدردی و سهیم شدن تو غمه دیگرانه. عرض تسلیت و ابراز همدردی با کسی که عزیزی رو از دست داده، کار سختیه. حتی خوش صحبت ترین افرادهم در این مواقع زبونشون بسته میشه و نمیتونن راحت صحبت کنن. هیچ وقت کلمات نمی تونن اون جور که باید احساسی که در وجود شما هست رو بیان کنن. با این حال ابراز همدردی و عرض تسلیت میتونه باعث بشه که خانواده ایی که عزیزی رو از دست دادن روی شما حساب باز کنن، درواقع شما می تونید التیام بخش غمشون باشید. وقتی شخصی عزاداره روحیه خیلی حساسی داره، کلمات و جملاتی که شما برای ابراز همدردی میگین می تونه حمایت عمیق شما رو نسبت بهش نشون بده!
گروه موسیقی مهر پاییز با هدف یاری شما در این زمینه میخواد که چگونگی بیان عرض تسلیت رو برای شما راحت بکنه و امیدواره بتونه در این زمینه به شما کمک کنه.
بعضی ها تا طرف رو میبینن که ناراحته و داره گریه میکنه فوری به آغوش میکشنش و میگن “درکت می کنم عزیزم” این یکی از اشتباه ترین جمله هاییه که برای تسلیت استفاده میشه. چون اون شخص مطمئنه که نمی تونید درکش کنید، چون اونکه عزیزی رو از دست داده نه شما
برای تسلیت گفتن چه چیزهایی رو باید بگیم و چه چیزهایی رو نباید بگیم؟
«دلم براش تنگ شده»
«چه خاطره ها که با هم داشتیم»
کلا ما با تسلیت گفتن میخواییم که دلسوزی و دلتنگیمون رو نشون بدیم. می تونید بگید؛ “چه خاطرات خوبی با … داشتیم” ،”چقدر دلم براش تنگ شده”. این نکته خیلی مهمه که هیچ مکالمه ای مبنی بر احساس دل نگرانی و دلواپسی با شخص داغدار نباید داشته باشید. چون تو ذهن خودش یک عالمه نگرانی و دلواپسی داره لازم نیست شما یه بار دیگه براش تکرار کنید. همین که بهش این اطمینان رو میدید که شما ازش حمایت می کنید و میتونه به شما تکیه کنه وهر وقت که بخواد قابل دسترس هستید، کافیه. گفتن خاطرات برای بازماندگان متوفی خیلی آرامش بخشه پس اگر خاطراتی هم دارید بهتره که بازگو کنید.
« خیلی متاسفم »
اگر جمله های خیلی سنگین برای تسلیت به ذهنتون نرسید. یه اصطلاح کلیشه ایی، مختصر و مفید همیشه واسه تسلیت گفتن وجود داره که می تونید ازش استفاده کنید “بابت از دست دادن … خیلی متاسفم”
اینجا مشاهده کنید هنر هر رهبری , گفتن بله نیست، بلکه گفتن نه است!
«به تو فکر می کنم»
اینکه شخص داغدار بدونه یکی تو این حال و هوای بدی که داره تو فکرشه و نگرانشه، بهش کمک می کنه که کمتر احساس تنهایی کنه.
«تحمل این شرایط خیلی سخته»
«… یه انسان خیلی شریف/پاک/بزرگوار و …بود»
اقرار کردن به درد و رنج میتونه باعث آرامش شخص داغدیده بشه. وقتی آدما عزیزی رو از دست میدن شدیدا احساس تنهایی میکنن. اینکه شما اعلام می کنید که شرایط سختی که داره رو می دونید، کمتراحساس تنهایی می کنه.
«دوست دارم»
این جمله همه جا معجزه می کنه. اگر به فردی که داغداره یاد آوری کنید که دوستش دارید، خیلی می تونه کمک کننده باشه. البته این رو هم بگم که از نظر نسبتی شما باید بهش اونقدرنزدیک باشید که بتونید این جمله رو بکار ببرید. جمله “دوست دارم” باعث میشه دلشون قرص تر بشه که یکی با دلشون یاره، احساس تنهایی نکنن و آرامش بیشتری داشته باشن.
«هر زمانی که می تونی، خلوت کنیم و یه خورده بیشتر در مورد … حرف بزنیم»
اگر شخصی که فوت شده رو خیلی نمی شناسید. اینکه به نزدیکانش پیشنهاد بدید در مورد عزیز از دست رفتشون صحبت کنن خیلی میتونه از لحاظ روحی کمکشون کنه. در واقع حس مورد توجه قرار گرفتن می تونه از فشاری که بهشون وارد میشه کم کنه و بهشون اطلاع میده که شما در کنارشون هستید و ازشون حمایت می کنید.
.
به طور کلی سه قانون برای اینگه موقع تسلیت چه چیزایی نگیم وجود داره؛
۱. مرگ متوفی رو انکار نکنید. “باور نمی کنم مرده باشه” ، “اون نمرده” ، “اون میون ماست”
۲. انکار نکنید که فرد داغدیده شرایط سختی داره. “تو که خدارو شکر سن و سالی ازت گذشته من بچگیم بابام رو از دست دادم”
۳. این که این مرگ نمیتونه زندگی نزدیکانش رو تحت تاثیر قرار بده. “چیزی نیست، بلاخره همه میمیرن، باید با این مساله کنار بیای، چند وقت دیگه یادت میره”
«چطوری؟ حالت خوبه؟ چه خبر؟ چی کار میکنی؟»
برای همه اونهایی که که تجربه مرگ عزیزی رو دارن جواب این سوال ها “خوب نیستم”. شاید کسی که این سوال ها رو میپرسه فقط خواسته از حال داغدیده با خبر بشه، ولی جواب دادن به همین سوالات به ظاهر عادی می تونه براش سخت باشه و مجبور بشه از رو ناچاری جواب بده.
«دیگه میتونی به زندگیت برسی»
این جمله به خصوص زمانی که فرد فوت شده یه مدت طولانی تو بستر بیماری بوده و بیماری دردناکی رو تحمل می کرده به کار برده میشه. واقعا شنیدن این جور جملات برای کسی که عزیزش رو از دست داده خیلی ناراحت کننده است. باید با محیا کردن زمان و مکانی که برای عزاداری داره ازش حمایت کنیم.
«من نمی دونم اگر جای تو بودم و عزیزم مرده بود چیکار می کردم»
شاید این جمله درست باشه ولی مطرح کردنش تو این شرایط هیچ اثری برای آرامش شخص سوگوار نداره. با این جور صحبت ها بیشتر احساس تنهایی میکنه.
«حداقل خودش عذاب نکشید»
«مرگش سریع و بدون درد بود»
«خوبه بالاخره یه فرصتی برای خداحافظی باهاش داشتید»
«راحت شد»
«همون بهتر که رفت»
مرگ عزیز خیلی سخته، فرقی نمیکنه که چجوری فوت شده باشه. هیچ وقت نمی تونید خودتون رو جای نزدیکانش بزارید. شاید شما بخواید نیمه پر لیوان و از نقطه مثبت این قضیه رو یاد آوری کنید، ولی شخص سوگوار تو شرایطی نیست که منطقی به این موضوع نگاه کنه و نیاز به زمان برای عزاداری داره.
«نگران نباش، خیلی زود حال تو هم بهتر میشه»
شما با این حرفتون قصد کمک به شخص داغدیده رو دارید در حالیکه اون نیاز به زمان برای گذروندن این مرحله داره. یادتون باشه به هیچ وجه نباید با این جور صحبت ها اون رو تحت فشار برای غلبه بر احساساتش قرار بدیم